Albert Einstein, Tom Hanks, Serena Williams ve daha birçok farklı alan ve disiplinlerde başarılı insanlar… Hepsinin ortak noktası ise imposter sendromu denen rahatsızlığı yaşayan kişiler olmasıdır. Hayatları boyunca kendi alanlarında oldukça başarılı olan bu isimler, bu başarılarına adadıkları yoğun özveriyi içselleştiremeden başarılarının birtakım tesadüfi durumlar neticesinde gerçekleştiğini düşünen binlerce başarılı insandan sadece birkaçı.
Imposter sendromu, halk arasında bilinen adıyla “sahtekar sendromu”, kişinin yoğun bir çalışma ve özveriyle başardığı durumları göz ardı etmesi, bu durumların tesadüfi oluştuğunu düşünmesi ve kendini başarılı değil yetersiz görmeleri durumudur. Bu kişiler genellikle sahip oldukları başarıları hak etmediklerini düşünme eğilimindedirler. Kendi başarısından şüphe duyan kişilerin, kariyerlerinin bir noktasında maskeleri düşeceğine ve insanların kendilerini ‘sahtekar’ ilan edeceğine inanma eğilimleri vardır. Imposter sendromu toplumun %30’una varan kısmında ve özellikle kadınlarda daha fazla olarak görülebilmektedir.
Uzmanlar, bu sendromun gelişiminde çocukluk ve genç yetişkinlik dönemlerinde maruz kalınan aile tavırlarının üstünde duruyor. Mükemmeliyetçi, başarı odaklı ve eleştirel bir aile çevresinde büyüyen çocuk ileri yaşlarında kazandığı başarıları hak ettiğini düşünmez ve başarılarının övgüye layık olmadığını düşünür. Bu kişiler genellikle topluluk önünde konuşmaktan hoşlanmazlar, bilgi sahibi oldukları konu hakkında fikirlerini öne atmaktan çekinirler. Yanılmaktan ve hata yapmaktan çekinen bu insanlar bazen sosyal ortamlarından uzaklaşabilir ve içine kapanabilirler.
Imposter sendromu düzenli bir psikoterapi ile tedavi edilebilen bir durumdur. Tedaviye başlayabilmek için bireyin öncelikle sorunu fark etmesi ve tedavi için istekli olması önem taşımaktadır.
Kaynakça:
Söğüt, M. S. (2021, October 5). Imposter Sendromu: Sahtekâr Değilsiniz! TÜBİTAK Bilim
Genç. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/yazi-imposter-sendromu-nedir
Yiğit, M. C. (2022, April 16). Imposter Sendromu Nedir? Uzman Psikolog Mehmet Cem
